گوگل در دهه اول فعاليت خود شركتي خلاق بود كه خدماتي نوآورانه را به كاربران ارائه مي‌داد. آنها به اين مي‌انديشيدند كه محصولي كه عرضه مي‌دارند چه چيزي بايد به كاربر ارائه كند. البته تمام پروژه‌هاي اين شركت موفق نبودند اما پروژه‌هايي چون جي‌ميل (سرويس ايميل گوگل) به شركت اجازه دادند وارد بازارهاي جديد شده و نماي شفافي از اهداف خود ارائه كند.

اگر به استراتژي شركت در سال‌هاي اخير دقت كنيم مي‌بينيم آنها با خريد شركت‌هاي مختلف و ارائه خدمات متنوع قصد دارند به يك غول سايبري با قلمرويي وسيع تبديل شوند. حالا آنها به ميزان درآمدي فكر مي‌كنند كه سالانه به دست مي‌آورند و اين نشانه رشد اقتصادي روند كاري گوگل است.

 

گوگل پلاس براي گردآوري داده‌ها

گوگل پلاس نماينده اين شركت در دنياي شبكه‌هاي اجتماعي است؛ جايي كه كاربران با مجموعه كاملي از خدمات متنوع گوگل سروكار دارند. اين شبكه كار خود را با 90 ميليون كاربر آغاز كرد تا به جنگ فيس‌بوك و توييتر برود. البته بايد اضافه كرد آنها در اين زمينه دو شكست سنگين را تجربه كردند: google buzz و google wave.

حالا بيش از يك سال از تولد گوگل پلاس مي‌گذرد و سرعت عضوگيري اين شبكه افزايش يافته است. هدف گوگل افزودن مداوم سرويس‌هاي جديد به گوگل پلاس است. گوگل مي‌خواهد خدماتش را در پلاس يكپارچه كند و داده‌هاي كاربران را از اين شبكه گردآوري كند. اما آشكارا مهم‌ترين ويژگي گوگل پلاس Search, plus Your World است كه در آن مي‌توانيد نتايج جستجوي خود را با زدن يك دكمه در اختيار دوستانتان قرار دهيد تا آنها در جستجوهاي خود از نتايج دلخواه شما هم استفاده كنند.

به زودي فناوري تشخيص چهره و قابليت چت ويديويي هم به اين سيستم اضافه خواهد شد تا خيل عظيمي از كاربران جهاني شركت به مجموعه گوگلي‌ها اضافه شوند. تصور كنيد چه تجربه جالبي است كه بتوانيد در يك چت تصويري با نويسنده پستي كه در شبكه گوگل پلاس به اشتراك گذاشته‌ايد صحبت كنيد!

به‌علاوه كاربران برگزيده گوگل خواهند توانست فايل‌هاي تصويري براي مخاطبان جهاني گوگل آپلود كنند. فراموش نكنيم سايت محبوب و مشهور يوتيوب با ميلياردها فايل تصويري در اختيار گوگل است و هر كاربر به طور اتوماتيك يك حساب كاربري در سايت يوتيوب دريافت مي‌كند.

همچنين گوگل تلاش در يكپارچه‌سازي سرويس‌ها داشته. براي مثال در جي‌ميل اگر براي دوستتان نامه‌اي مي‌نويسيد مي‌توانيد آخرين پست او در گوگل پلاس را مشاهده كنيد. در دسامبر 2011، سايت پيكاسا هم به اين مجموعه اضافه شد تا كاربران بتوانند مجموعه عكس‌هاي خود را با دوستان گوگل‌پلاسي به اشتراك بگذارند.

از شروع كار گوگل پلاس تا به حال، 3.4 ميليون عكس در اين پلت‌فرم آپلود شده است. به نظر مي‌رسد گوگل توانسته به كمك كاربران برنامه‌هاي مختلف خود بر محبوبيت گوگل پلاس بيفزايد.

گوگل همواره محصولات خود را در مدت‌هايي طولاني به‌صورت آزمايشي در اختيار كاربران پرتعداد گذاشته و به مرور زمان تلاش كرده آنها را توسعه بخشد. اما اين كه گوگل تا اين حد به گوگل پلاس رسيده و آن را توسعه داده نشان از اهميت شبكه‌ها براي اين شركت دارد.

 

ريسك بزرگ

البته بايد اضافه كرد وقتي گوگل فعاليت‌هاي موتور جستجوگر خود را به شبكه گوگل پلاس وصل مي‌كند به نوعي وارد يك ريسك بزرگ شده است. تا به حال همگان گوگل را به عنوان داور بي‌طرف در جستجوي اطلاعات مختلف مي‌شناختند. اما امروزه ممكن است پست‌هاي گوگل پلاس وارد صفحات نتايج جستجوي گوگل شوند و برخي پارامترها براي اين تغييرات چندان منصفانه نباشد.

همين ريسك نشان مي‌دهد كه سران گوگل مثل دوران google buzz درحال تست يك برنامه جديد نيستند و گوگل پلاس به نوعي، استراتژي آينده گوگل را ترسيم مي‌كند. اين شبكه در واقع صفحه تمام‌نماي خدمات گوگل است و بدين‌ترتيب تنها براي رقابت با فيس‌بوك وارد ميدان نشده بلكه پورتالي است براي مجموعه خدمات و محصولات گوگل.

البته اين تحولات شايد فقط در نگاه اول جذاب و هيجان‌انگيز باشد و به مرور زمان به يك تهديد تبديل شود.

تصور كنيد تمام ويديوهايي كه در سايت يوتيوب تماشا كرده‌‌ايد، مجموعه آدرس‌هاي ايميلي كه در جي‌ميل (سرويس ايميل گوگل) داريد، نتايج جستجوي اينترنتي كه داشته‌ايد و .... همه و همه در پروفايل گوگل پلاس شما گنجانده شده‌اند!

گوگل در روزهاي پاياني ژانويه سال جاري رسما اعلام كرد كه از اول مارس 2012 مقررات حفاظت اطلاعات اين شركت تغيير خواهد كرد و همه داده‌ها به صورت مجتمع ذخيره مي‌شود. اين حركت بهترين فرصت براي مسئولان بخش تبليغات است كه به راحتي به خيل عظيمي از مخاطبان دسترسي پيدا كنند.

به علاوه گوگل پلاس هم، هم‌پاي فيس‌بوك مي‌خواهد در تمام لحظات وب‌گردي كاربران، كنار آنها باشد. به همين دليل دكمه +1 به تمام مطالب اينترنتي اضافه شده تا كاربران بتوانند به راحتي صفحات و مطالب دلخواه خود را به دوستان گوگل پلاسي توصيه كنند. به علاوه آنها قصد ندارند سرويس‌هاي جديد خود را به كاربران تحمل كنند.

به عنوان مثال سرويس تشخيص چهره اكانت گوگل پلاس به عنوان يك گزينه اختياري به كاربران ارائه مي‌شود. در مفابل فيس‌‌بوك همواره تغييرات در بخش‌هاي مختلف سايت را بدون هيچ حق انتخابي به كاربران خود تحميل مي‌كند.

 

برنامه‌هاي ميلياردي

البته اين، ‌تمام برنامه‌هاي گوگل نيست. آنها فقط براي فعاليت در دنياي شبكه‌هاي اجتماعي دورخيز نكرده‌اند. به عنوان مثال مي‌توان به فعاليت‌هاي شركت در بازار مرورگرها پرداخت كه كم‌كم كروم را به مرورگر محبوب دنيا تبديل كرده‌اند. البته گوگل از اين ابزار هم در راستاي حفظ محبوبيت موتور جستجوگر خود استفاده كرده است.

كاربران مرورگر كروم براي جستجوي اينترنتي لازم نيست وارد سايت به‌خصوصي شوند. آنها به كمك استفاده از تكنيك Omnibox با دو كليك ساده كليدواژه خود را به جاي آدرس وارد كرده و به جستجوي اينترنتي مي‌پردازند. طبيعي است كه موتور جستجوگر گوگل از اين جستجوي سريع و پشتيباني كند.

حربه جديد گوگلي‌ها براي بالابردن محبوبيت خدمات هم استفاده از امتياز انحصاري است. به عنوان مثال اگر كاربري بخواهد از خدمات آفلاين جي‌ميل استفاده كند حتما بايد مرورگر كروم را به كار گيرد. به علاوه براي استفاده از تقويم گوگل، گوگل داكس و app هشداردهنده دريافت ايميل جديد هم بايد از مرورگر كروم استفاده كرد. حتي بازي محبوب Angry Birds هم چند مرحله اختصاصي براي كاربران مرورگر كروم دارد!

به علاوه گوگل همچنان به خريد شركت‌هاي پويا و فعال ادامه مي‌دهد. آنها در سال 2011 توانستند 79 شركت جديد را به مجموعه غول‌‌آساي خود اضافه كنند. هرچند گوگل براي انجام اين مهم، 2 ميليارد دلار هزينه كرد اما آنها مي‌دانند براي رسيدن به اهداف دور و دراز آينده مجبورند سر كيسه را بيشتر شل كنند! در آوريل سال 2011 مسئولان دولت آمريكا با چند شرط مهم قبول كردند فروش شركت اطلاعات مسافرتي ITA به گوگل انجام شود.

نرم‌افزارها و خدمات اين شركت حدود 700ميليون دلار ارزش دارند. گوگل خريدار اصلي بود ولي اين پايان ماجرا نيست. آنها در ماه سپتامبر هم شركت Zagat را خريداري كردند (با قيمت 151 ميليون دلار) تا در حوزه هتل و رستوران هم به يك بازيگر اصلي در مرزهاي ايالات متحده تبديل شوند. گوگل حتي يك app محبوب به نام Alfred را هم به همين منظور خريداري كرد. اين app به كاربران اجازه مي‌دهد نظرات مشتريان رستوران‌هاي مختلف را به صورت طبقه‌بندي‌شده دريافت كنند و رستوران محبوب خود را به سرعت انتخاب كنند.

خريد موتورولا (توليدكننده تلفن همراه) به قيمت 12.5 ميليون دلار هم تا مدت‌ها نقل محافل خبري بود. در واقع بايد اذعان كرد قدرت گوگل مثل موجود تخيلي، هالك، در حال افزايش است و تا جايي رسيده كه سازمان‌هاي نظارتي در اروپا فعاليت‌هاي اين شركت را زير نظر گرفته‌اند.

گوگل از زماني كه لري پيج صندلي مديريت اجرايي شركت را از سرگي برين گرفته روي بيش از 20 پروژه كار كرده كه برخي از آنها تغييراتي گسترده در اين زمان داشته‌اند يا به كل كنار گذاشته شده‌اند. از اين پروژه‌ها مي‌توان به اين موارد اشاره كرد: Google Auto، Google Reader، Knol (كه قرار بود رقيب ويكي‌پديا شود)، Google Search Timeline، نسخه دسك‌تاپي Google Search و Google Notebook. به علاوه گوگل قصد داشت به كمك Sidewiki به كاربران اجازه دهد تا به رتبه‌بندي وب‌سايت‌ها و الصاق نظرات خود بپردازند. سرويس اجتماعي Google Friend Connect هم قرار بود شبكه اجتماعي گوگل در سال 2008 باشد كه به شكست انجاميد.

لري پيج و سرگي برين به كمك مديران گوگل بايد سيستم اقتصادي شركت را تغيير دهند. زماني استيو بالمر، مدير ارشد اجرايي مايكروسافت، گوگل را يك شركت تك‌محصول خوانده بود. هرچند حالا نمي‌توان چنين ارزيابي‌اي را پذيرفت اما آنها بايد تغييراتي در سياست اقتصادي خود داشته باشند به خصوص در اين شرايط كه بيشتر خدمات شركت به صورت رايگان در اختيار مخاطب قرار مي‌گيرد.

گوگل در برابر غول‌هاي نرم‌افزاري چون مايكروسافت و آي‌بي‌ام، تا به حال در زمينه توليد نرم‌افزار موفق نبوده است و نتوانسته به سود چنداني برسد.به هرحال آنها بايد از وابستگي شديد فعلي به بخش تبليغات آنلاين خلاص شوند. به عنوان مثال مي‌توان حق استفاده از خدمات متنوع اين شركت را به صورت كلي به كاربراني كه پول پرداخت مي‌كنند و عضو رسمي مي‌شوند واگذار كرد.

آشكار است كه بيشتر اين برنامه‌ها به خاطر رايگان ‌بودن به اوج محبوبيت رسيدند و اگر بحث پول مطرح شود شايد با ريزش عظيم كاربران مواجه شويم. در همين راستا گوگل سرويس Google Maps را در اين زمينه به آزمايش گذاشته: وب‌سايت‌هايي كه از نقشه‌هاي اين سرويس مي‌خواهند استفاده كنند و آن را در صفحات خود داشته باشند، در صورتي كه كاربران سايت بيش از 25 هزار بار در روز روي نقشه‌هاي گوگل كليك كنند بايد مبلغي به حساب شركت واريز كنند.

يكي ديگر از موفقيت‌هاي گوگل، سرمايه‌گذاري در بازار سيستم ‌عامل گوشي تلفن همراه است جايي كه آنها به كمك آندرويد به رقيب اصلي شركت اپل تبديل شدند. گوگل به كمك آندرويد به مجموعه‌اي عظيم از كاربران دسترسي پيدا كرد و پشتوانه مالي مناسبي براي آينده اندوخت. به علاوه گوگل در ماه اكتبر سال 2009 اعلام كرد تمام گوشي‌هاي آندرويدي به صورت رايگان به سيستم مسيرياب مجهز خواهند شد.

از تابستان سال 2010 هم كاربران آندرويدي ‌توانستند با به‌روزرساني ابزار خود از سيستم مسيرياب Google Maps به رايگان استفاده كنند.اندرويد تا مدت‌ها مي‌تواند به عنوان برگ برنده گوگل به روند سودآوري شركت كمك كند. فراموش نكنيم اين روزها تبليغات موبايلي هم رشد چشمگيري داشته و گوگل كه در تبليغات آنلاين بي‌رقيب است در اين حوزه هم مي‌تواند به سود سرشاري برسد. به كمك مجموعه كاربران اندرويدي آنها مي‌توانند تبليغات شخصي‌شده و هدايت‌شده را به گوشي‌هاي تلفن همراه سرازير كنند.

 

 

سلطه گوگل بر بازار

نكته مهم: در تمامي آمارها، Andere، Kleine Anbieter، Kleine Seiten يعني «ديگر گزينه‌ها»

 

جستجوي اينترنتي: در اين حوزه گوگل سال‌هاست به حاكم بلامنازع بازار تبديل شده است. در اين ميان فقط چند موتور جستجوگر بومي در يك كشور خاص توانسته‌اند از نفوذ گوگل در جستجوهاي اينترنتي جلوگيري كنند؛ مثل Yandex در روسيه و Baidu در چين.

 

تبليغات آنلاين: هيچ شركتي در كره زمين به اندازه گوگل در تبليغات آنلاين موفق و پولساز نيست. البته سهم بيشتر اين موفقيت متعلق به جستجوگر محبوب گوگل است. به نظر مي‌رسد اين بازار پرسود با ورود Google TV ركوردي عجيب و باورنكردني نصيب گوگل كند.

 

سيستم ‌عامل تلفن همراه: طبق آمار موجود در سه‌ماهه سوم سال 2011 بيش از نيمي از گوشي‌هاي هوشمند جهان از اندرويد استفاده مي‌كنند. در واقع مي‌توان گفت گوگل در عرض تنها يك سال توانسته سهم خود از بازار سيستم‌عامل تلفن همراه را دو برابر كند.

 

ويديو در وب: سايت يوتيوب كه بزرگ‌ترين پورتال ويديويي جهان است در اختيار گوگل است. اين سايت در ماه، حدود 490 ميليون بازديدكننده دارد و 43.8 درصد از بازار را به خود اختصاص داده است. به علاوه ده درصد سهم انتقال داده در اينترنت متعلق به يوتيوب است.

 

مرورگر: گوگل كروم تنها سه سال است كه وارد رقابت با مرورگرهاي محبوب دنيا شده ولي در همين مدت اندك توانسته بر مرورگر موفق و محبوب فايرفاكس شركت موزيلا غلبه كند. تنها يك سال پيش كروم 15 درصد از بازار مرورگرها را در اختيار داشت و فايرفاكس و اينترنت اكسپلورر به ترتيب 30 و 47 درصد!

 

 

روي تصوير بالا كليك كنيد

 

شكست‌هاي گوگل

Lively

(5ماه)

 طرحي شكست‌خورده در زمينه زندگي مجازي كه از دسامبر 2008 آغاز شد و به سرعت به پايان راه رسيد.

 

Wave

(1 سال و سه ماه)

اين سايت براي چت و ارسال ايميل طراحي شده بود و ايده‌اي انقلابي بود براي متحول‌كردن فضاي ارتباط مجازي. اما كاربران نمي‌توانستند به‌روشني نحوه كار با آن را ياد بگيرند و پروژه در سال 2010 متوقف شد.

 

Buzz

(1 سال و 8 ماه)

اين شبكه اجتماعي قصد داشت به كمك جي‌ميل به شبكه‌اي محبوب تبديل شود. اما مشكل اصلي اينجا بود كه كاربران نمي‌خواستند به اجبار عضو يك شبكه اجتماعي شوند (اتفاقي كه در Buzz مي‌افتاد) و با همه اطلاعات و پست‌هاي خود را به اشتراك بگذارند. به همين دليل فعالان عرصه حمايت از حريم شخصي به شدت با اين طرح مخالفت كردند و Buzz در سال 2011 به تاريخ پيوست.

 

Gears

(1 سال و 9 ماه)

 اين افزونه مرورگر به كاربران اجازه مي‌داد به صورت آفلاين به Web App هاي گوگل دسترسي پيدا كنند. اما ايده‌هايي مشابه قرار بود بخشي از HTML5 باشند و به همين دليل اين طرح هم به پايان رسيد.

 

Health

(3 سال و 8 ماه)

اين پلت‌فرم كه براي جمع‌آوري اطلاعات پزشكي ساخته شده بود به دليل مشكلاتي كه از نظر حفظ حريم خصوصي كاربران داشت با شكست مواجه شد. به علاوه كاربران نمي‌خواستند تاريخچه بيماري و مشكلات جسمي خود را در گوگل به اشتراك بگذارند.

 

Knol

(3 سال و 9 ماه)

اين دايره‌المعارف مجازي كه سعي داشت رقيب ويكي‌پديا باشد در آوريل 2012 به انتهاي راه رسيد.

 

Answers

(4 سال و 8 ماه)

اين پورتال براي پاسخگويي به سوالات مختلف كاربران تاسيس شده بود. وب‌سايت‌هاي اين چنيني در سراسر اينترنت فعال هستند (مثل Yahoo Answers). اين پروژه هم در دسامبر سال 2006 با شكست به انتها رسيد.

 

Labs

(5 سال)

برنامه‌ها و خدمات جديد گوگل در مرحله بتا در اختيار مخاطبان قرار مي‌گرفت تا آنها هم در روند توليد و طراحي بتوانند نظرات خود را به مهندسان گوگل منتقل كنند. اما اين پروژه در اكتبر 2011 متوقف شد تا گوگل روي چند پروژه خاص متمركز شود.

 

اميدهاي گوگل

گوگل‌پلاس

اين شبكه اجتماعي گوگل اطلاعات كاربران را يك‌جا گردآوري مي‌كند تا به هدايت تبليغات آنلاين شركت كمك كند. به علاوه اين پورتال به كاربران گوگل اجازه مي‌دهد از مجموعه خدمات و برنامه‌هاي گوگل در يك محيط ساده اسفاده كنند.

 

 

صنايع هتل‌داري و سفرهاي هوايي

در حال حاضر گوگل از طريق صفحات جستجوي اينترنتي، ‌كاربران را به پورتال‌هاي رزرو بليت هواپيما و رزرو هتل هدايت مي‌كند اما در آينده بازار جذب مشتري براي سفرهاي هوايي را تحت كنترل خواهد داشت تا به سود بيشتري برسد.

 

 

موتورولا

اين شركت به گوگل اجازه مي‌دهد در بازار تلفن‌هاي همراه به سرعت پيشرفت كند. هرچند موتورولا هنوز هم يكي از محبوب‌ترين برندها در بازار جهاني است اما اپل توانسته با محصولاتي چون آيفون و آي‌پد به سود بيشتري برسد.

 

 

Google TV

گوگل قصد دارد به پشتوانه موتورولا به يك رسانه جديد برسد كه منبع درآمد فوق‌العاده‌‌اي براي شركت خواهد بود: گوگل تي‌وي! البته آنها در اين راه شركاي قدرتمندي چون ال‌جي و سوني دارند ولي هنوز هم براي رسيدن به مرحله نهايي راه طولاني در پيش دارند.