امیرحسین دوایی - معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات - با اشاره به چالش کسبوکارهای نوپا اظهار کرد: کسبوکارهای نوپا چالشهای بسیاری دارند، اما خلاقیت و توانمندی آنها از چالشها فراتر است و تاکنون مانعی برای حرکت وسیع حوزه استارتاپی و نوآوری نبوده است. این چالشها عمدتا درباره تامین مالی است و شرکتهایی که از یک حد بزرگتر میشوند، به این چالش برخورد میکنند.
وی ادامه داد: در حوزه ICT خوشبختانه در اثر زیرساختهایی که در کشور فراهم شده و فرهنگسازیهای موجود، بازار بزرگی ایجاد شده که خود میتواند نقش تامینگر مالی را ایفا کند. به همین دلیل است که در حال حاضر تقریبا هیچ کدام از شرکتها متکی به دولت نیستند و همه از بازار به آنها تزریق میشود.
معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به چالشهای فنی کسبوکارها بیان کرد: مشکل دیگر حقوقی است و لازم است تثبیت جایگاه حقوقی در سیستم قضایی و قانونگذاری کشور اتفاق بیفتد و تکالیف آنها مشخص شود. همچنین باید از برخوردهای سلیقهای نسبت به کسبوکارها که بسیار هم حساس هستند و با کوچکترین اشتباهی از هم میپاشند جلوگیری شود.
دوایی چالش فنی را از دیگر مشکلات کسبوکارهای نوپا دانست و افزود: بسیاری از شرکتهایی که در حال حاضر به وجود میآیند تقریبا به نوعی جا پای شرکتهای قبلی میگذارند، یعنی یک فرآیند تجربهشده را تکرار میکنند. طبیعتا در ایران این فرآیند تازه شروع شده و بازار کشش دارد، اما به زودی در سالهای آینده این فرآیند کار نخواهد کرد. انتظار میرود برای پاسخ به بازار، ایدههای جدید و خلاقانه وارد شود که آنجا چالش علمی ایجاد میشود. ما باید به برقراری ارتباط آنها با پژوهشگاهها و دانشگاهها در یک مدل تجارتی که برای همه جاذبه داشته باشد، کمک کنیم.
وی با بیان اینکه یکی دیگر از چالشهای موجود، فرهنگسازی است، گفت: مسوولان مملکت و همه کسانی که تاثیرگذارند، باید متوجه شوند که کسبوکارهای مبتنی بر خلاقیت به خصوص در حوزه ICT با کسبوکارهای معمول متفاوت هستند. بنابراین باید ظرایف آن را درک کنند و خود برای چالشهای موجود راهحل پیدا کنند.
هر خانواده، یک استارتاپ
معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ادامه داد: خوشبختانه جوی که در حال حاضر وجود دارد نشان میدهد در خانواده تمام مسوولان کشور به زودی یک استارتاپ ایجاد میشود و این فرهنگسازی چهره مسوولان و دیدگاه و رویکرد آنها را علیرغم چالشهای موجود، نسبت به این موضوع عوض میکند.
دوایی با تاکید بر مشکلات تعدد متولیگری برای کسبوکارها بیان کرد: در حال حاضر ۲۰۰۰ مجوز در کشور وجود دارد که باید برای کسبوکارها گرفته شود. اکنون از طرف دولت تکلیفی به وزارت اقتصاد و دارایی محول شده که تمامی مجوزها را مطالعه کرده و سعی کند اضافات آن را حذف کند که تا کنون ۵۰۰ مورد حذف شده است.
وی در ادامه اظهار کرد: کل کشور باید با ۴۰۰ مجوز قابل مدیریت باشد تا از موازیکاری و سریکاری جلوگیری شود. البته دولت در برنامه کلی خود کاهش مجوزها را قرار داده است، اما در حوزه ICT از آنجایی که وارد کسبوکارهای عادی میشود، طبیعی است که موانعی از طرف خود کسب و کارها برای کسبوکارهای دیجیتالی ایجاد میشود که نمیتوان به راحتی از آن عبور کرد.
معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در پاسخ به اینکه چرا کسبوکارهای سنتی به سمت دیجیتالی شدن نمیروند؟ گفت: در حال حاضر کسبوکارهای اینترنتی، سنتیها را تحریک میکنند که به آن سمت بروند. برای مثال تاکسیرانی که سرویسی چیزی شبیه به اسنپ درست کرده است. یا آژانسها و اتحادیههایشان جمع میشوند و سرویس درست میکنند. البته در شروع حتما با کسبوکارهای اینترنتی مخالفت میکنند چون برای آن آمادگی ندارند، اما به تدریج با فشار جمعی که ایجاد میشود به آن سمت میروند.
دوایی ادامه داد: بسیاری از این فشارها حتی در خانواده ایجاد میشود. وقتی فرزند یک صاحب شغل سنتی در شغل جدید کارآفرینی و درآمدزایی میکند، پدرش حامی خواهد شد. این یک تحول اجتماعی است که باید به تدریج رخ دهد و تنها از جنس قانون نیست. جامعه باید پشتیبان شود، کما اینکه به مرور این اتفاق میافتد و مردم از سرویسهایی که در حال حاضر ایجاد شده، پشتیبانی میکنند. وقتی سرویسهای آنلاین گسترش یابد و مردم مزه آنها را احساس میکنند، به مطالعه عمومی تبدیل میشوند.