فن آوری اطلاعات و ارتباطات - ICT - Information and Communications Technology
تاریخچه :
گرچه برخی از پژوهشگران تولد ICT را همزمان با پیدایش انسان و ایجاد ارتباط های اولیه او می دانند، اما پیدایش اصلی IT به مفهوم آن ارسال نخستین پیام تلگرافی در سال ۱۸۴۴ توسط «ساموئل مورس» است. بدون شک با اختراع تلگراف، اولین قدم در انتقال اطلاعات از طریق امواج برداشته شد. اختراع تلفن در سال ۱۸۷۶ توسط «گراهام بل» و ساخت اولین لامپ خلاء در سال ۱۹۰۶ توسط «فارست» قدم های بعدی در شکل گیری ICT بودند. با پیدایش کامپیوتر، رشد ICT ابعاد تازه به خود گرفت. از اواسط دهه ۱۹۵۰ تا اوایط دهه ۱۹۷۰ اصول نظری علوم کامپیوتر به عنوان بستر و زیرساخت ICT پایه ریزی شد. پس از اواسط دهه ۱۹۸۰ و با توسعه کامپیوترهای شخصی، ICT در دسترس اکثریت مردم جهان قرار گرفت. از این به بعد توسعه ICT در ابعاد سخت افزار و نرم افزار قابل توجه بوده است. اما هیچ کدام نتوانست به اندازه فناوری اینترنت در تحولات دنیای جدید موثر باشد (زارعی زوارکی، ۱۳۸۱)
برای بررسی تاریخچه فن آوری اطلاعات و ارتباطات بهتر است ابتدا دو مفهوم اطلاعات و ارتباطات را بصورت مجزا مورد واکاوی قراردهیم.
1 - فن آوری اطلاعات - IT- Information Technology
قدرت محاسباتی و فضای ذخیره سازی دو بازوی اساسی در فن آوری اطلاعات میباشند.
الف ) قدرت محاسباتی : ریزپردازنده یا CPU ، پتانسیل های اساسی برای انجام محاسبات و عملیات مورد نظر در یک کامپیوتر را فراهم می نماید. ریزپردازنده از لحاظ فیزیکی یک تراشه است.
- در سال ۱۸۲۳ ، بارون جونک جکوب برزلیوس سیلیکون را کشف کرد که مؤلفه اصلی CPU تا به امروز است.
- در سال ۱۹۰۳ ، نیکولا تسلا دروازه یا سوئیچ را ثبت کرد که مدارهای منطق الکتریکی هستند.
- در دسامبر سال ۱۹۴۷ ، جان باردین ، ویلیام شوکلی و والتر برتاین اولین ترانزیستور را در آزمایشگاه های بل اختراع کردند و در سال ۱۹۴۸ آن را ثبت کردند.
- در سال ۱۹۵۸ ، اولین مدار یکپارچه توسط Robert Noyce و Jack Kilby ساخته شد.
- در سال ۱۹۶۰ ، IBM اولین مرکز تولید انبوه ترانزیستورها را در نیویورک تأسیس کرد.
- در سال ۱۹۶۸ ، رابرت نایس و گوردون مور شرکت Intel را تأسیس کردند. (AMD (Advanced Micro Devices در می ۱۹۶۹ تأسیس شد.
- در سال ۱۹۷۱ ، اینتل با کمک تد هوف اولین ریزپردازنده Intel 4004 را معرفی کرد. ریزپردازنده فوق چندان قدرتمند نبود و صرفا قادر به انجام عملیات جمع و تفریق چهار بیتی بود.
- در سال ۱۹۷۲ ، اینتل پردازنده ۸۰۰۸ را معرفی کرد. در سال ۱۹۷۶ ، اینتل ۸۰۸۶ معرفی شد و در ژوئن ۱۹۷۹ ، اینتل ۸۰۸۸ منتشر شد.
- در سال ۱۹۷۹ ، یک پردازنده ۱۶/۳۲ بیتی ، موتورولا ۶۸۰۰۰ منتشر شد. بعداً از آن به عنوان پردازنده رایانه های Apple Macintosh و Amiga استفاده شد.
- در سال ۱۹۸۷ ، Sun پردازنده SPARC را معرفی کرد.
- در مارس ۱۹۹۱ ، AMD خانواده ریز پردازنده AM386 را معرفی کرد.
- در مارس ۱۹۹۳ ، اینتل پردازنده Pentium را منتشر کرد. در سال ۱۹۹۵ ، Cyrix پردازنده Cx5x86 را برای رقابت با پردازنده های Pentium اینتل معرفی کرد.
- در ژانویه ۱۹۹۹ ، اینتل پردازنده های Celeron 366 MHz و Celeron 400 MHz را معرفی کرد.
- در آوریل ۲۰۰۵ ، AMD اولین پردازنده دو هسته ای خود را معرفی کرد.
- در سال ۲۰۰۶ ، اینتل پردازنده Core 2 Duo را معرفی کرد.
- در سال ۲۰۰۷ ، اینتل انواع مختلفی از پردازنده های Core 2 Quad را معرفی کرد.
- در آوریل ۲۰۰۸ ، اینتل اولین سری پردازنده های Intel Atom یعنی سری Z5xx را معرفی کرد. آنها پردازنده های تک هسته ای با GPU 200 مگاهرتز بودند.
- در سپتامبر ۲۰۰۹ ، اینتل اولین پردازنده رومیزی Core i5 را با چهار هسته منتشر کرد.
- در ژانویه سال ۲۰۱۰ ، اینتل پردازنده های زیادی مانند پردازنده های Core 2 Quad Q9500 ، اولین پردازنده های موبایل Core i3 و i5 ، اولین پردازنده های رومیزی Core i3 و i5 را منتشر کرد. در همان سال در ماه ژوئیه ، اولین پردازنده رومیزی Core i7 را با شش هسته منتشر کرد.
- در ژوئن سال ۲۰۱۷ ، اینتل اولین پردازنده رومیزی Core i9 را معرفی کرد.
- در آوریل ۲۰۱۸ ، اینتل اولین پردازنده موبایل Core i9 را منتشر کرد.
یادآوری : فِرِکانس یا بسامد معیار اندازه‌گیری تعداد تکرار یک رخداد در واحد زمان (مثلاً ثانیه) است. برای محاسبهٔ فرکانس بر روی یک بازهٔ زمانی ثابت، تعداد دفعات وقوع آن حادثه را در آن بازه می‌شماریم و سپس این تعداد را بر طول بازهٔ زمانی تقسیم می‌کنیم. در سیستم واحدهای SI، فرکانس به احترام فیزیک‌دان آلمانی هاینریش رودولف هرتز، با هرتز اندازه‌گیری می‌شود. 1 Hrz به این معنی است که یک رویداد یک‌بار در هر ثانیه رخ میدهد. این بدین معنی است که یک پردازنده 5.3 GHZ بیش از5 میلیارد محاسبه در هر ثانیه انجام میدهد و این قدرت پردازش در کنار فن آوری های نوین تجمیع چند پردازنده روی یک سیستم نتایج اعجاب انگیزی در حوزه توان پردازش بوجود آورده است.
ب ) فضای ذخیره سازی : هاردها تاریخچه ای قدیمی و طولانی دارند که از گذشته در ابعادی بزرگ و سنگین وارد جامعه و تکنولوژی شدند و طی سالیان به ابعادی کوچکتر رسیدند.هارد دیسک ها که در گذشته به آن دیسک گردان ثابت گفته می شد یک حافظه دائمی برای ذخیره سازی اطلاعات به شمار می آید که این اطلاعات بر روی یک سطح آلومینیومی یا شیشه ای که با لایه ای مغناطیسی پوشانده شده و به نام پلاتر معروف می باشد؛ ذخیره می شود و توسط هدهایی برای خواندن و نوشتن ، اطلاعات شناسایی می شوند.
قدمت تاریخچه هارد دیسک به سال 1950 میلادی برمی گردد که از دیسک هایی با قطر 20 اینچ یا حدودا 50 سانت برای ذخیره کردن اطلاعات استفاده شده بود. در سالهای بعدی این قطر ضخیم رو به کاهش رفت و تا قبل از دهه 80 میلادی این ضخامت به 8 اینچ حدود 20 سانت رسید که به دلیل بزرگی و سنگینی و همچنین مصرف انرژی بالا تنها مناسب برای مراکز حفاظت شده و دفاتر بزرگ بود و در محیط های صنعتی و یا خانه قابل استفاده نبود. این هارد ها به دلیل نیاز به منبع تغذیه ای با ولتاژ بالا در میکروکامپیوترها قابل استفاده نبودند تا این که شرکت سیگیت پس از سال 1980 هارد دیسک 5 مگابایتی خود را در ابعاد 5.25 اینچی بیرون فرستاد. در سالهای اولیه دهه 80 هارددیسک هایی که برای میکرو کامپیوترها طراحی و تولید می شدند با نام کمپانی تولید کننده این هاردها به فروش نمی رفتند و به عنوان قسمتی از یک مجموعه بزرگتر توسط شرکت سازنده تجهیزات اصلی (OEM) ها به فروش می رفتند. در این میان تمایل مردمی به خرید درایوهای خام و نصب آنها در داخل سیستم ها افزایش یافت چرا که کامپیوترهای رایج IBM در آن دوره دارای هارد دیسک داخلی بودند پس با بازاریابی سازندگان این هاردها پس از چند سال در دهه 90 بالاخره در میان مردم به عنوان هارد خارجی در کنار کامپیوترها جا باز کرد و هارد دیسک های داخلی به یک گزینه متداول و رایج در کامپیوترهای خانگی مبدل شدند و محبوبیت هارد دیسک های خارجی مخصوصا در میان انواع Apple Macintosh افزایش چشم گیری پیدا کرد . در تاریخچه هارد دیسک در ابتدا این هاردها برای استفاده در کنار کامپیوترها طراحی شده بودند و پس از گذشت چند دوره در داخل کامپیوترها نیز جای گرفتند و در سال 2006 اولین هاردها داخل گوشی موبایل توسط شرکت سامسونگ و نوکیا تعبیه شدند. در نسل های جدید در دوربین های دیجیتال و تجهیزات ضبط و پخش صدا ، سرورهای رید RAID و NAS و دوربین های مداربسته مورد استفاده قرار می گیرند. علاوه بر کاهش ابعاد در تاریخچه هارد دیسک ها در طی زمان ، حجم ظرفیتی هاردها نیز افزایش پیدا کرده به طوری که از حجم های محدود 20 مگابایت به ظرفیتی فراتر از 1 ترابایت رسیده است و در نسل های جدید تر با تغییر شیوه ی ضبط از مدور به ستونی این فضا رو به افزایش بیشتر است . از دیگر تغییرات موثر در تاریخچه هارد دیسک طی سالها بر روی هاردها تغییر رابط هاردها و در نتیجه بهبود در سرعت هارد ها می باشد که در هاردهای اولیه رابط های SCSI در پشت آنها تعبیه شده بود که امروزه در بین سرورها هنوز استفاده می شود و به تدریج این رابط جای خود را به رابط های پر سرعت تر SATA وسپس USB و Fire wire داده است.
2 - فن آوری ارتباطات - CT - Communications Technology
اگر به گذشته های خیلی دور برگردیم ، می بینیم که زبان بعنوان اولین و حیاتی ترین ابزار ارتباطی بشر نقش چشمگیری در رشد و توسعه تمدن وفرهنگ بشریت داشته است.
آورده اند که : اگر بشر ارتباطات کلامی را ابداع نمی کرد قادر به عبور از عصرحجر نبود.
با وجود نقش و اهمیت بسزایی که زبان یا ارتباط کلامی در تداوم حیات فردی و اجتماعی ما انسان ها دارد؛ با این همه، باید اذعان نمود که ارتباطات انسانی محدود به ارتباط کلامی نمی شود، بلکه بخش چشمگیری از ارتباطات انسانی از طریق ارتباط های غیرکلامی صورت می پذیرد. ارتباطات غیرکلامی، تمام پیام هایی است که انسان ها در ارتباطات میان فردی و عمدتا در تعاملات حضوری و چهره به چهره از طریق نشانه ها و علائم غیر زبانی به گونه ای مستقل و یا اغلب همراه با پیام های کلامی به یکدیگر ارسال می دارند. در حال حاضر اینترنت شاهراه بی رقیب ارتباطات کلامی و غیر کلامی و انتقال و انتشار اطلاعات میباشد.
تاریخچه اینترنت با توسعه ترانزیستورها و رایانه‌های الکترونیکی در دهه ۵۰ آغاز می‌شود. مفاهیم اولیه شبکه گسترده در چندین آزمایشگاه علوم کامپیوتر در ایالات متحده، انگلستان و فرانسه سرچشمه گرفت. وزارت دفاع آمریکا در اوایل دهه ۱۹۶۰ قراردادهایی از جمله برای توسعه پروژه آرپانت، توسط رابرت تایلور و با مدیریت لارنس رابرت منعقد کرد.
درسال 1961 میلادی تعداد ۴ کامپیوتر در ۲ ایالت مختلف آمریکا با موفقیت با هم ارتباط برقرار کردند واولین پیام از طریق آزمایشگاه علوم کامپیوتر پروفسور لئونارد کلینروک در دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس (UCLA) به گره شبکه دوم در مؤسسه تحقیقات استنفورد (SRI) از طریق آرپانتدر سال ۱۹۶۹ ارسال شد. اینگونه بود که نوزادی به نام ارتباطات نوین بدون مرز (اینترنت)چشم به جهان گشود.نوزادی که با رشد و تکامل خود علاوه بر ارتباطات غیرکلامی ، تمامی شئون حیات ما را دستخوش تغییرات اساسی نموده است.
این شبکه سرانجام در دهه ۱۹۸۰، با محبوبیت روزافزون TCP/IP به سایرین متصل شد.شاید قابلیت TCP/IP برای کار با هر نوع شبکه ارتباطی از پیش موجود، سبب رشد آسان‌تر آن می‌گشت ولی رشد سریع اینترنت در وهله اول ناشی از در دسترس بودن مسیریاب‌های استاندارد تجاری از طرف بسیاری از شرکتها، در دسترس بودن تجهیزات تجاری اترنت (به انگلیسی: Ethernet) برای ساخت شبکه‌های محلی و پیاده‌سازی‌های گسترده و استانداردسازی TCP/IP در یونیکس (به انگلیسی: Unix) و بسیاری سیستم عامل‌های دیگر بود.
گشایش شبکه به دنیای تجاری در سال ۱۹۸۸ آغاز شد. شورای شبکه بندی فدرال ایالات متحده در آن سال با اتصال NFSNET به سامانه تجاری پست MCI موافقت نمود و این اتصال در تابستان ۱۹۸۹ برقرارشد.
اگرچه بسیاری از کاربردها و رهنمودهایی که اینترنت را ممکن ساخت به مدت تقریباً دو دهه وجود داشتند، اما این شبکه تا دهه ۱۹۹۰ هنوز چهره‌ای همگانی نداشت. در ششم اوت ۱۹۹۱، سرن - سازمان اروپایی پژوهش دربارهٔ ذرات - پروژه وب جهان گستر(World Wide Web) را به اطلاع عموم رساند. وب توسط دانشمندی انگلیسی به نام تیم برنرز لی(به انگلیسی: Sir Tim Berners-Lee) در سال ۱۹۸۹ اختراع شد.
در حال حاضراینترنت انعطاف‌پذیری بیشتری را دربارهٔ ساعت‌های کاری و موقعیت جغرافیایی فراهم می‌سازد به ویژه با گسترش اتصال‌های پرسرعت و نرم‌افزارهای کاربردی وب. امروزه اینترنت تقریباً از همه جا و به طرق مختلفی قابل دسترسی است، به ویژه از طریق دستگاه‌های متحرک اینترنتی (Mobile Internet Device)، تلفن همراه، جعبه‌های بازی دستی(Handheld Game Console) و مسیریاب‌های سلولی (Cellular Routers) که به کاربران اجازه میدهد که هرکجا شبکه‌های بیسیم وجود دارد به اینترنت متصل شوند.
- اینترنت خدمات شبکه‌ای بسیاری ارائه میدهد که بسیاری از آنها در قالب اپ موبایل هستند مثل رسانه‌های اجتماعی، وب جهان‌گستر، ایمیل،تلگرام و واتساپ و اینستاگرام، بازی های ویدئویی چندنفره، صدا روی پروتکل اینترنت، اشتراک پرونده.
- بسیاری از افراد واژه‌های «اینترنت» و «وب » را به جای هم بکار می‌برند، حال آنکه این دو واژه معناهای متفاوتی دارند.
- رایج‌ترین زبان برای ارتباطات در اینترنت زبان انگلیسی است. این ممکن است ناشی از زادگاه اینترنت و همچنین نقش زبان انگلیسی به عنوان زبان بین‌المللی باشد. ناتوانی رایانه‌های اولیه - که اغلب در آمریکا ساخته می‌شدند - در پردازش نویسه (کاراکتر)های به جز گونه انگلیسی الفبای لاتین نیز ممکن است با این موضوع مرتبط باشد. پس از انگلیسی(۲۸٪ از بازدیدکنندگان وب)، پرخواهان‌ترین زبان‌ها در وب جهان گستر عبارتند از: چینی ۲۳٪، اسپانیایی ۸٪، ژاپنی ۵٪، پرتغالی و آلمانی (هر کدام ۴٪)، عربی و فرانسه و روسی (هرکدام ۳٪)و کره‌ای ۳٪
- بر پایه منطقه، ۴۲٪ از کاربران اینترنت در آسیا، ۲۴٪ در اروپا، ۱۴٪ در آمریکای شمالی، ۱۰٪ در آمریکای لاتین و کارائیب، ۵٪ در آفریقا، ۳٪ در خاورمیانه و ۱٪ در استرالیا/اقیانوسیه .
- از دیدگاه تکنولوژی انتقال داده نیزدر حال حاضر فیبرهای نوری وشبکه های بیسیم 5G – 4G – 3G بستری مطلوب را برای انتقال داده های حجیم درزمان های کوتاه و مسافتهای طولانی پدید آورده اند.
خلاصه اینکه حدود صد سالی هست که : ابر و باد و مه و خورشید و فلک درکار بوده اند تا تو آنلاین بشوی و غفلت نکنی !!
خب ؛ حال اگر تولید کنندگان و انتشار دهندگان و استفاده کنندگان خوب ، لایق و مسئولیت پذیری در این فضا باشیم ، همه چیز مهیاست برای ورود به یک دنیای خوب و پاک و عاری از جهالت . یعنی فضای مجازی تمام قد در خدمت ثانیه های زندگی ما و شما.
و اینک شرکت مهندسی فردارایانه در آستانه بیستمین سال فعالیت خود، بعنوان یک عضو از جامعه فن آوران اطلاعات و ارتباطات ایران بدنبال توسعه عملیاتی و کاربردی و کم هزینه این فن آوری در جای جای ایران عزیز است. اگر جامعه را یک مجموعه سه لایه (حاکمیت - صاحبین مشاغل - عموم مردم ) درنظر بگیریم ، توسعه اصولی ICT می تواند ضمن ارائه کمک های حیاتی و ارزان قیمت به هر لایه ، منجربه استیفای حقوق لایه های دیگر بایت خطاهای ( عمدی یا سهوی ) آن لایه شود. ما در گروه مهندسی وبمک بعنوان یکی از دپارتمان های شرکت مهندسی فردارایانه به دنبال تبیین و تثبیت هویت سایبری صاحبین مشاغل در فضای مجازی و برقرار نمودن یک ارتباط و تعامل ارزان، پایدار، شفاف و مستقل ازمکان بین مردم و صاحبین مشاغل در دنیای واقعی هستیم .
" وبمک تعالی بخش برند شماست "
