بهترین راه حفظ امنیت در جهان الکترونیکی

1ـ از کلمات عبور مناسب استفاده نمایید.

به صورت کلی می‌توان بیان نمود که چهار سری کاراکتر وجود دارد:

الف‌ـ A تا Z (حروف بزرگ)

ب‌ـ a تا z (حروف کوچک)

ج‌ـ 0 تا 9 (اعداد)

د‌ـ !، @، #، $، %، &، و ... (علائم)

بهتر است برای کلمات عبور خود در جهان الکترونیکی، تا حد امکان، از حداقل سه گروه از چهار گروه کاراکتر فوق، استفاده نمایید. همچنین، توصیه می‌شود که طول کلمات عبور، کمتر از هشت کاراکتر نباشد.

از به کار بردن مواردی مانند password، qwerty، 12345678، football و access خودداری کنید.

برای کاربردهای گوناگون، کلمات عبور مختلف در نظر بگیرید و از کلمه عبور یکسان، برای موارد گوناگون، استفاده نکنید. بهتر است هر موردی، کلمه عبور خاص خود را داشته باشد تا اگر کلمه عبوری فاش شد، مشکل ایجاد شده، محدود به همان مورد باشد.

به هنگام درج کلمات عبور، مواظب باشید تا فردی از روی دست شما، کلمه عبورتان را نخواند.

کلمات عبور خود را به صورت منظم و دوره‌ای، عوض کنید و سعی کنید تا از  کلمات عبور تکراری برای حساب‌های کاربری گوناگون، استفاده نکنید.

برای امور مالی و بانکی از روش‌های امن دسترسی به حساب استفاده کنید. برای این منظور از مشاوره و راهنمایی بانک یا موسسه مالی و اعتباری خود بهره‌مند شوید.

اگر در مواردی، محدودیتی در زمینه طول کلمه عبور دارید و نمی‌توانید از حداقل هشت کاراکتر استفاده کنید و یا محدودیتی در زمینه استفاده از انواع کاراکترها دارید، مثلا مجبور هستید که صرفا از اعداد استفاده کنید، سعی کنید مواردی را در نظر بگیرید که قابل حدس زدن نباشد. استفاده از مواردی مانند سال تولد یا ازدواج خود یا بستگان، مواردی از قبیل 1234، رقم‌های آخر یا اول شماره تلفن و یا ارقام شماره شناسنامه یا پلاک خودرو، کار صحیحی نیست.

2ـ برای مقابله با بدافزارها مجهز شوید.

برای محافظت در برابر ویروس‌ها، تروجان‌ها، کرم‌ها و جاسوس‌افزارها، یک برنامه ضدویروس مناسب و معتبر بر روی کامپیوتر خود نصب کنید. به‌روز نگه داشتن برنامه ضدویروس نیز دارای اهمیت فراوانی است.

امروزه بسیاری از شرکت‌های سازنده نرم‌افزارهای ضدویروس، اقدام به تولید مجموعه‌های نرم‌افزاری برای ایجاد امنیت به هنگام استفاده از اینترنت نموده‌اند که اغلب با عنوان Internet Security Suite شناخته می‌شود. استفاده از مواردی با عنوان Total Security Suite نیز توصیه می‌شود.

اگر از موبایل نیز برای ارتباط با اینترنت و سایت‌ها گوناگون استفاده می‌کنید، از نصب یک برنامه ضدویروس و ضدبدافزار بر روی گوشی موبایل خود، غافل نشوید.

به روز نگه داشتن سیستم عامل نیز اهمیت فراوانی دارد، زیرا بسیاری از مشکلات ممکن است از طریق حفره‌های امنیتی سیستم عامل، به وجود آیند.

3ـ یک فایروال مناسب بر روی سیستم خود داشته باشید.

برای جلوگیری از دسترسی غیر مجاز به سیستم خود، یک فایروال (Firewall) مناسب و به‌روز بر روی سیستم خود داشته باشید. فایروال با مسدود نمودن راه‌های نفوذ هکرها (Hacker) به سیستم، از سرقت اطلاعات شما، به صورت موثر و کارآمد، جلوگیری به عمل می‌آورد.

4ـ مواظب خطرات Phishing باشید.

مواظب صفحات تقلبی در اینترنت باشید.ممکن است نامه‌ یا نامه‌هایی الکترونیکی دریافت ‌نمایید که به ظاهر، از طرف شخصی معتبر است، اما در واقع، نامه‌ای تقلبی است که شما را به صفحات تقلبی راهنمایی می‌کند که در آنجا از شما نام کاربری و کلمه عبور پرسیده می‌شود.

معمولا، صفحات تقلبی، بسیار شبیه صفحات اصلی طراحی می‌شوند که تشخیص آنها دشوار است. لازم است تا در کار با صفحاتی که اطلاعات مهم را سوال می‌کنند، دقت کافی داشته باشید و به هرگونه تغییر غیر عادی و نامعمول در صفحات، توجه نمایید.

دقت کنید تا همیشه آدرس صفحه اصلی را در نوار آدرس مرورگر اینترنت خود، مورد توجه قرار دهید و به هرگونه تغییری حساس شوید و تا حصول اطمینان از عدم تقلبی بودن یک صفحه، نام کاربری و کلمه عبور خود را در آن درج ننمایید.

5ـ از خطرات E-Mail Spoofing غافل نشوید.

امروزه E-Mail Spoofing از خطرات جدی جهان الکترونیکی است. ممکن است نامه‌ یا نامه‌هایی الکترونیکی دریافت کنید که عنوان آن بیانگر ارسال نامه توسط فردی آشنا و مورد اطمینان است، اما در واقع، نامه توسط فرد دیگری با مشخصات فرد مورد اطمینان شما، ارسال شده باشد. در صورتی که این قبیل نامه‌ها را باز کنید، ممکن است کدی مخرب بر روی سیستم قرار بگیرد تا اطلاعات مهم و شخصی شما را برای ارسال کننده نامه، ارسال نماید. بهترین روش مقابله با این خطر بالقوه آن است که اگر نامه‌ای را از شخصی دریافت نمودید که در آن زمان، انتظار ارسال نامه از طرف وی را نداشتید یا اگر عنوان نامه نامفهوم، نامعمول، غیر عادی یا به زبان دیگری غیر از زبان مکاتبات عادی شما بود، ابتدا باید مطمئن شوید که فرد مورد اطمینان شما، شخصا، نامه را ارسال کرده است و سپس اقدام به بازنمودن نامه نمایید.

6ـ مواظب باشید تا در دام Sniffer گرفتار نشوید.

یکی از راه‌های استراق سمع شبکه‌های رایانه‌ای، Sniffer است. این برنامه‌های کامپیوتری یا قطعات سخت‌افزاری، ترافیک شبکه را بررسی می‌نمایند و به آنالیز بسته‌های اطلاعاتی مبادله شده بین دستگاه‌ها می‌پردازند. طبیعتا، در صورتی که نام‌های کاربری و کلمات عبور شما به صورت رمزگذاری نشده ارسال گردند، امکان دسترسی به آنها توسط Sniffer، وجود خواهد داشت. اگر از یک شبکه عمومی برای اتصال به اینترنت استفاده می‌نمایید، راهکارهای مطرح شده ذیل را مد نظر داشته باشید

الف‌ـ تا حد امکان، از کامپیوترهای عمومی برای انجام امور مالی و بانکی یا استفاده از سرویس‌های پست الکترونیکی یا هر گونه فعالیت‌ دیگر که نیازمند ارائه کلمات عبور است، استفاده ننمایید. در صورتی که گزینه دیگری وجود ندارد، از کامپیوترهایی استفاده نمایید که در مورد صحت عملکرد آنها اطمینان کافی دارید و متعلق به مراکز معتبر هستند.

ب‌ـ تا حد امکان، از شبکه‌‌های عمومی Wi-Fi برای انجام امور مهم که نیازمند ارائه کلمات عبور است، استفاده ننمایید. در صورت اجبار، تنها از شبکه‌هایی استفاده نمایید که اطمینان کافی در مورد صحت عملکرد آنها وجود دارد.

7ـ گزینه‌های مربوط به AutoFill یا AutoComplete را در مرورگر اینترنت خود، مورد توجه قرار دهید.

مراقب ویژگی پرکردن خودکار فرم‌های اینترنتی در مرورگرهای اینترنت باشید. شما اگر یکبار فرمی را در اینترنت پر کنید، در دفعات بعدی، خود مرورگر می‌تواند مواردی که یک بار ارائه شده است را به صورت خودکار، درج نماید.

در صورت فعال بودن این ویژگی، در صورتی که تنها یک بار نام کاربری و کلمه عبور خود را در یک فرم اینترنتی درج کرده باشید، در دفعات بعدی، ممکن است به محض درج نام کاربری، کلمه عبور نیز به صورت خودکار درج ‌شود.

این ویژگی گرچه برای سهولت استفاده از فرم‌های اینترنتی در نظر گرفته شده است، اما ممکن است که در صورت واگذاری دستگاه کامپیوتر خود به شخص دیگر، یا گم کردن لپ‌تاپ و موارد مشابه، باعث ایجاد نگرانی و مشکل شود. برای مقابله با این خطر احتمالی،  دو کار قابل  انجام است:

الف‌ـ این قابلیت را به صورت کلی غیر فعال نمایید.

ب‌ـ فقط قابلیت ذخیره‌سازی کلمات عبور را در مرورگر، به صورت غیر فعال در آورید.

اکثر مرورگرهای اینترنت امروزی، در تنظیمات خود، گزینه‌ای با عنوان Prompt  me to save passwords یا عناوین مشابه دارند که اگر آن را فعال نمایید، دستگاه در مورد ذخیره‌سازی و یا عدم ذخیره‌سازی کلمات عبور، از شما سوال خواهد نمود. در صورت استفاده از قابلیت AutoFill یا AutoComplete بهتر است تا گزینه فوق را فعال نمایید تا بتوانید ذخیره‌سازی یا عدم ذخیره‌سازی یک کلمه عبور توسط نرم‌افزار مرورگر اینترنت را تحت نظارت و کنترل خود داشته باشید.

امکان فوق در برخی از مرورگرها (حسب نسخه مورد استفاده) به صورت سیستمی، همواره فعال است و اگر در یک وب‌سایت، عدم ذخیره‌سازی یک کلمه عبور را تعیین نمایید، آدرس وب‌سایت مورد نظر به فهرست Exceptions اضافه می‌شود. این فهرست، محل ذخیره آدرس وب‌سایت‌هایی است که مایل به ذخیره‌سازی کلمات عبور مربوط به آنها نیستید. معمولا در قسمت Exception، توضیح ذیل، مشاهده می شود: Passwords for the following sites will not be saved.

در صورت تمایل به حذف کلمات عبوری که در گذشته ذخیره شده‌اند، می‌توانید از امکانی با عنوان Delete Passwords که در مرورگرهای امروزی وجود دارد، استفاده کنید. در برخی از مرورگرها نیز می‌توانید به قسمت Saved Passwords در تنظیمات بروید و از دکمه Remove استفاده نمایید.

دقت نمایید که اگر از یک دستگاه عمومی برای استفاده از وب‌سایت‌های مد نظر خود استفاده می‌نمایید، به هیچ عنوان اجازه ذخیره کلمات عبور را بر روی دستگاه ندهید. در این زمینه، گزینه This is a public computer در برخی وب‌سایت‌ها نیز می‌تواند مورد مناسبی جهت انتخاب باشد. اگر اشتباها کلمه عبوری ذخیره شد، حتما قبل از ترک دستگاه، کلمه عبور خود را از روی آن پاک کنید.

8ـ تا حد امکان، تمهیدات لازم را برای مقابله با هرزنامه‌ها و تبلیغات ناخواسته، به کار بندید.

هرزنامه‌ها (Spam) و نامه‌های الکترونیکی متعدد تبلیغاتی، از مواردی است که نیازمند مدیریت شما است.

این موارد، نه تنها فضای صندوق پستی شما را اشغال می‌کنند، بلکه ممکن است باعث اتلاف وقت شما نیز بشوند.

اهداف ارسال هرزنامه‌ها، بسیار متفاوت است. مقاصد تجاری و بازاریابی از جمله اهداف عمده ارسال این قبیل نامه‌های الکترونیکی است. برخی از هرزنامه‌ها نیز مقاصد دیگری از جمله آلوده نمودن کامپیوترهای کاربران گیرنده را دنبال می‌کنند.

بسیاری از ارائه‌دهندگان معتبر سرویس‌های پست الکترونیکی، برای مقابله با هرزنامه‌ها، راهکارهایی را ارائه می‌نمایند که می‌توانید از آنها، استفاده موثری به عمل آورید.  با این وجود، راه حل، صرفا به همین موارد ختم نمی‌شود.

به صورت کلی، برای مقابله با هرزنامه‌ها و نامه‌های الکترونیکی تبلیغاتی که به صورت ناخواسته به آدرس پست الکترونیکی شما ارسال می‌شوند، راهکارهایی را به شرح ذیل می‌توان به کار گرفت:

الف‌ـ از مرور وب‌سایت‌های نامطمئن و ناشناس خودداری نمایید، زیرا این وب‌سایت‌ها ممکن است اقدام به ذخیره یک یا چند Cookie برای مقاصد خاص تبلیغاتی، بر روی کامپیوتر شما نمایند.

ب‌ـ تنظیمات نرم‌افزار مرورگر اینترنت خود را برای مقابله با انواع مخاطره‌آمیز Cookie فعال سازید. برای این منظور، تنظیمات محدود کننده Cookie در مرورگر اینترنت خود را حداقل برای محافظت در سطح متوسط، تنظیم نمایید. به عبارت دیگر، تنظیمات را به گونه‌ای انجام دهید که حداقل آن دسته از Cookie که اقدام به ذخیره‌سازی اطلاعاتی می‌نمایند که ممکن است برای برقراری تماس، بدون اطلاع یا اجازه شما، به کار گرفته شوند، بلوکه شوند. آن دسته از Cookie که فاقد ملاحظات Privacy Policy است را نیز بلوکه نمایید.

ج‌ـ در مرورگر اینترنت خود، امکان بلوکه نمودن Pop-up را فعال نمایید. پنجره‌های Pop-up پنجره‌هایی هستند که معمولا به صورت خودکار و خارج از اراده و نظارت شما باز می‌شوند ومعمولا حاوی موارد تبلیغاتی هستند.

دـ از ارائه آدرس پست الکترونیکی خود به سایت‌هایی که اطمینان کافی نسبت به عملکرد آنها ندارید، خودداری نمایید.

ﻫ ‌ـ امکانات مقابله با هرزنامه‌ها را در صندوق پست الکترونیکی خود فعال نمایید.

وـ آدرس‌های پست الکترونیکی که تمایلی به دریافت نامه‌های الکترونیکی از آنها ندارید را مسدود نمایید. در مورد هرزنامه‌ها، کافی است تا نامه‌های الکترونیکی مربوطه را به عنوان Spam به صندوق پست الکترونیکی، معرفی نمایید.

زـ از باز نمودن نامه‌های الکترونیکی مشکوک که از آدرس‌های ناشناس ارسال می‌شوند و معمولا عناوین جذابی نیز دارند، خودداری نمایید.

ح‌ـ مرورگر اینترنت خود را به‌روز نگه دارید.

9ـ به هنگام نیاز، از رمزنگاری استفاده کنید.

 رمزنگاری (Encryption) در مکاتبات الکترونیکی دارای جایگاه ویژه‌ای است و به‌ویژه در مکاتبات اداری و مالی، اهمیت فراوانی پیدا می‌کند.

در صورتی که از رمزنگاری استفاده کنید، این اطمینان را خواهید داشت که تنها مخاطب یا مخاطبان، قادر به بازکردن نامه و مشاهده محتویات آن هستند و افراد متفرقه، نمی‌توانند به محتویات نامه، دسترسی پیدا کنند.

10ـ دقت لازم را در مورد پروفایل‌های خود داشته باشید.

امروزه به صورت روزافزون، تعداد وب‌سایت‌هایی که کاربران اینترنت می‌توانند در آنها برای خود پروفایل بسازند، بیشتر می‌شوند. بسیاری از وب‌سایت‌هایی که می‌توانید در آنها برای خود حساب یا اشتراک ایجاد نمایید، به شما امکان ایجاد Profile شخصی را می‌دهند. بسیاری از وب‌سایت‌های اجتماعی و همچنین وب‌سایت‌های ارائه سرویس‌های پست الکترونیکی به صورت Web Based، از این جمله هستند. برای محافظت در برابر خطرات احتمالی، از درج اطلاعات شخصی غیرضروری در پروفایل‌های خود، خودداری نمایید.

11ـ برای انتشار مطالب در شبکه‌های اجتماعی، حداکثر دقت ممکن را به کار گیرید.

از درج اطلاعات یا تصاویر شخصی غیرضروری در وب‌سایت‌های اجتماعی، خودداری نمایید.

درج اطلاعات و تصایر شخصی غیر ضروری در صفحات شبکه‌های اجتماعی، ممکن است این اطلاعات و تصاویر را در معرض سوء استفاده قرار دهند.

اصولا اگر لزومی به انتشار مطلبی نیست، آن را در صفحات اجتماعی منتشر ننمایید.

در صورت انتشار مطالب نیز، حریم هر مطلب (Privacy) را مشخص سازید. به عنوان مثال تعیین نمایید که مخاطبان هر مطلب، عموم هستند (Public) یا به عنوان مثال افرادی که به عنوان دوست، آنها را در فهرست دوستان خود دارید (Friends).

بجز گزینه Public که تمامی بازدیدکنندگان را شامل می‌شود، گزینه‌هایی مانند Friends of Friends و همچنین گزینه My Network در برخی شبکه‌های اجتماعی، باعث مشاهده مطلب یا مطالب شما توسط افرادی به غیر از فهرست دوستانتان خواهد شد.

12ـ در صورت عضویت در پورتال‌ها گوناگون، جانب احتیاط را از دست ندهید.

ایجاد و استفاده از پورتال‌های گوناگون (Portal) رشد روزافزونی در جهان الکترونیکی امروزی دارد. اگر عضو یک یا چند پورتال‌ شده‌اید، در زمینه مطالب و اطلاعاتی که در پورتال‌ها ارائه می‌نمایید، دقت لازم را داشته باشید و تا حد امکان، از درج اطلاعات غیر ضروری شخصی اجتناب نمایید. در زمینه ارسال مطالب به پورتال نیز، به این مطلب توجه داشته باشید که حسب نوع پورتال، مطالب برای اعضای پورتال که در گروه مربوطه قرار دارند ارسال خواهند شد یا آنکه در گروه مربوطه، توسط اعضاء یا توسط عموم مراجعه کنندگان، قابل رویت خواهند بود. بنابراین، در ارسال هرگونه مطلبی، توجه خاص داشته باشید.

13‌ـ در زمینه انتشار مطالب در وبلاگ‌ها، دقت فراوانی داشته باشید.

امروزه وبلاگ‌ها محبوبیت فراوانی در میان کاربران اینترنت دارند و شما نیز ممکن است دارای وبلاگ یا به فکر ساختن یک وبلاگ باشید. یک وبلاگ (Weblog) می‌تواند به سهولت ایجاد و مدیریت شود.

سایت‌های بسیاری، امکان ایجاد وبلاگ را برای کاربران اینترنت، فراهم می‌نمایند. در ایجاد وبلاگ و نگارش محتویات آن نیز، برای محافظت از اطلاعات شخصی و خصوصی، از انتشار موارد غیرضروری، پرهیز نمایید. نکته‌ای که به صورت ویژه برای وبلاگ‌ها باید مورد توجه قرار بگیرد، آن است که برخی افراد، از روی عادت، یادداشت‌های روزانه خود را بر روی وبلاگ خود قرار می‌دهند و به صورت ناخواسته و ناآگاهانه، اطلاعات شخصی خود را در بین خطوط یادداشت روزانه، درج می‌نمایند. محتویات وبلاگ را به گونه‌ای تهیه و منتشر کنید که در صورتی که تمامی یادداشت‌های آن نیز مطالعه شوند و در کنار یکدیگر قرار بگیرند، اطلاعات شخصی شما، به خطر نیفتد.

14ـ دقت لازم را در رفتارهای کاربرانه خود در وب‌سایت‌های مختلف، داشته باشید.

دانشگاه‌های متعدد و معتبر فراوانی در زمینه عادات و رفتارهای کاربران در محیط اینترنت، تحقیق و بررسی نموده‌اند. دانشگاه‌های هاروارد و استنفورد، در این زمینه تحقیقات گسترده‌تر و دامنه‌دارتری را انجام داده‌اند که نشان می‌دهد، کاربران در جهان الکترونیکی، نسبت به جهان واقعی، احتیاط‌های کمتری به خرج می‌دهند که این امر در بسیاری از موارد، به صورت ناخودآگاه، صورت می‌پذیرد.

به عنوان مثال، افراد در محیط اینترنت، بسیار زودتر به یکدیگر اطمینان می‌کنند و اطلاعات خصوصی خود را در اختیار دیگران قرار می‌دهند.

برخی افراد نیز بدون کسب اطمینان لازم نسبت به اعتبار وب‌سایت‌های موجود در اینترنت، اطلاعات شخصی خود را ارائه می‌نمایند. در این زمینه می‌توان به اطلاعات مربوط به حساب‌های بانکی، شماره تامین اجتماعی یا مشخصات شناسنامه‌ای افراد اشاره نمود. افراد معمولا در جهان غیرمجازی، حساسیت خاصی نسبت به این موارد دارند و تا حد امکان از ارائه غیر ضروری این موارد، بویژه افشای شماره حساب یا شماره کارت بانکی و همچنین رمز کارت بانکی خود، جلوگیری به عمل می‌آورند. همین افراد در محیط اینترنت ممکن است بدون کسب اطمینان لازم نسبت به اعتبار یک سایت اینترنتی، شماره حساب و رمز خود را برای خرید یک کالا، درج نمایند.

یکی از دلایل انجام رفتارهای خطرناک فوق، هرزنامه‌هایی است که حاوی تبلیغات غیرواقعی اما بسیار جذاب هستند.

برای پیشگیری از وقوع موارد ناخواسته، خرید‌های اینترنتی خود را صرفا از طریق ‌سایت‌هایی انجام دهید که از اعتبار آنها، اطمینان کافی دارید.

از افشای اطلاعات خود، بویژه اطلاعات بانکی، در سایت‌های ناشناس، خودداری نمایید.

اطلاعات شناسنامه‌ای خود و همچنین اطلاعات مربوط به شماره تامین اجتماعی، شماره ملی، شماره گذرنامه، شماره گواهینامه و موارد مشابه را تنها در مواقعی که واقعا به آنها نیاز است و تنها به ‌سایت‌های رسمی و شناخته‌شده، ارائه نمایید.

در اینترنت، همان احتیاط‌هایی که در عالم واقعی در مواجه شدن با افراد جدید به خرج می‌دهید را مدنظر قرار دهید. افراد در جهان مجازی، بسیار زودتر از عالم واقعی به یکدیگر اطمینان می‌کنند و این در حالی است که ممکن است شناخت حداقلی نیز از طرف مقابل نداشته باشند. یکی از دلایل این مطلب آن است که افراد در عالم مجازی، کمتر به خطراتی که آنها را تهدید می‌کنند، توجه دارند. هر فرد، در منزل یا محل کار یا در محلی که معمولا برای او آشناست، آنلاین می‌شود و از طریق دستگاه کامپیوتر خود با جهان اینترنت، ارتباط برقرار می‌کند و بدون آنکه طرف مقابل را از نزدیک مشاهده کند یا تصوری از او داشته باشد، با وی در ارتباط است. در چنین شرایطی، تنها عامل ارتباطی، دستگاه کامپیوتر است و به علت آنکه شخص در محیط امنی در حال استفاده از دستگاه کامپیوتر خود می‌باشد، معمولا بسیار زود به طرف مقابل اطمینان می‌کند، بدون اینکه واقعا بداند که آن سوی خط با چه کسی در حال گفتگو است.

با توجه به توضیحات فوق، لازم است تا دقت کافی در استفاده از اینترنت و به‌ویژه در هنگام مواجه شدن با افراد جدید از طریق اینترنت، داشته باشید.

15ـ در صورت استفاده از کامپیوترهای عمومی، دقت خود را مضاعف نمایید.

در صورت استفاده از کامپیوترهایی که کامپیوتر شخصی شما نیستند و افراد دیگری هم از آن کامپیوترها استفاده می‌کنند، علاوه بر موارد بیان شده، نکات ذیل را هم مدنظر قرار دهید:

الف‌ـ به هیچ وجه رمز عبور خود را روی دستگاه ذخیره نسازید. در صورتی که اشتباها این کار را انجام داده‌اید، از مطالب بیان شده در ذیل شماره 7، برای حذف کلمه عبور ذخیره شده، کمک بگیرید.

ب‌ـ امور مالی و بانکی را از طریق کامپیوترهای عمومی انجام ندهید. امروزه روش‌های بسیاری برای انجام تراکنش‌های مالی، وجود دارد. بنابراین اگر به کامپیوتر شخصی خود یا دستگاهی که از صحت عملکرد آن مطمئن هستید، دسترسی ندارید، از روش‌های دیگر برای انجام امور مدنظر خود، استفاده نمایید. در هر حال، اگر اصرار بر استفاده از کامپیوتر دارید یا اگر امر مدنظر شما واقعا به گونه‌ای است که نمی‌توانید آن را بدون کامپیوتر انجام دهید و نمی‌توانید انجام امر مدنظر خود را نیز به تعویق اندازید، حتما از کامپیوترهای مراکز معتبر که به آنها اطمینان دارید، استفاده کنید.

ج‌ـ فراموش نکنید که از کلیه سایت‌هایی به آن وارد شده‌اید، خارج شوید (Log out یا Sign out را فراموش نکنید).

د‌ـ بر روی دستگاه، فایلی را باقی نگذارید. اگر به هنگام استفاده از دستگاه، فایل یا فایل‌هایی را روی آن ذخیره کرده‌اید، پس از اتمام کار، تمامی آنها را به صورت کامل حذف کنید.

ﻫ ‌ـ در هنگام پایان کار، تاریخچه (History) مرورگر اینترنت را پاک کنید.

گروه وب مک 
➖➖➖➖➖➖➖➖
کسب و کارهای الکترونیکی | بهینه سازی و سئو وب سایت