تبلیغات عبارت است از ارتباط و معرفی غیر شخصی محصول یا خدمات از طریق حامل های مختلف در مقابل دریافت وجه برای موسسات انتفاعی یا غیر انتفاعی، یا افرادی که به نحوی در پیام مشخص شده اند. باید توجه کنیم که تبلیغ تحت تاثیر تغییر و تحولات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، بالا رفتن سطح آگاهی اجتماعی، رشد فکری، تغییر سلایق مردم و رشد سطح درآمد، افزایش جمعیت و تمایل به مصرف و بهتر زیستن می باشد.
یکی از ویژگی های تبلیغات که امکان دارد در طول تکامل آن تغییر کند این منظر از تبلیغات است که نمی تواند بلافاصله برای کالاهایی که تبلیغ می کند تقاضا ایجاد کند و در واقع مشتری نمی تواند به محض دیدن تبلیغی آن محصول را خریداری کند. اما هرچه رسانه ها بیشتر به مخاطبان اجازه تعامل با پیامی که به مخاطبان فرستاده شده است را بدهند توانایی تبلیغات برای تحریک تقاضا بهبود خواهد یافت.
اهمیت تبلیغات توسعه روز افزون صنعت تبلیغات باعث شده است تا این امر به یکی از پدیده های مهم جامعه امروزی تبدیل شود. تبلیغات از مهمترین متغیرهای رفتاری اثرگذار بر ساختار و عملکرد بازار است. تولید کنندگان در راستای حداکثر سازی سود خود در بازار اقدام به تبلیغات می کنند و فرض بر این است که تبلیغات بر سودآوری تولید کنندگان اثر مثبت و مستقیمی دارد. تبلیغات همانند گردشگری جهانی، بخش قابل توجهی از تجارت جهانی را تشکیل می دهد و از این جهت به سایر صنایع و خدمات تجاری جهان از جمله صنایع خودرو، پوشاک ، آرایشی و بهداشتی ، لوازم خانگی ، رسانه ها وابسته است.
علاوه بر سودآوری ذاتی صنعت تبلیغات اهمیت راهبردی آن به نحوی است که می توان گفت جایگاه کشور های مختلف در اقتصاد جهانی تا حد زیادی متاثر از کمیت و کیفیت حضور آنها در بازار جهانی تبلیغات است. صرف هزینه برای تبلیغات در حجم بالا صورت می گیرد. طی تحقیقات صورت گرفته برآورد شده که در دنیا بالای 400 میلیون دلار برای تبلیغات خود خرج می کنند. این سطح از هزینه که صرف تبلیغات می شود می تواند از هزاران شرکت و میلیون ها شغل پشتیبانی کند. در حقیقت بسیاری از کشور ها و رسانه هایی مانند تلویزیون، رادیو و روزنامه بدون درآمدی که از تبلیغات در می آورند نمی توانند در کسب و کار باقی بمانند.
انواع تبلیغات هرمحصول، کالا یا خدمتی دارای یک منحنی عمر می باشد که تحت عنوان منحنی عمر محصول ( PLC ) بیان می شود. که این منحنی شامل 4 مرحله است: معرفی، رشد، بلوغ و افول، که در هر کدام از این مراحل محصول ما در وضعیت و شرایط متفاوتی وجود دارد پس تبلیغات ما نیز باید متناسب با مرحله ای باشد که محصول در آن قرار گرفته است. بدین منظور انواع تبلیغات را بیان می کنیم.
1 . تبلیغات آگاه کننده: از این نوع آگهی جهت معرفی محصول جدید به بازار و ایجاد تقاضای اولیه برای محصول استفاده می شود.) در مرحله معرفی استفاده می شود (موارد استفاده: اطلاع رسانی راجع به محصول جدید به پیشنهادات نسبی بر استفاده های جدید از محصول، مطلع کردن بازار راجع به تغییری در قیمت و چگونگی کاربرد محصول، ایجاد تصویری مثبت برای شرکت.
2. تبلیغات ترغیب کننده: هنگامی که در بازار رقابت شدید باشد و هدف ایجاد تقاضا انتخابی است. مثل تبلیغات شرکت بنز جهت متقاعد کردن مشتریان به برتری اتومبیل بنز. موارد استفاده: ایجاد ترجیحات برای مارک شخصی، تشویق به خرید مارک شرکت بجای مارک خریداری شده، ترغیب مشتریان به خرید امروز بجای فردا. ( در مرحله رشد از این نوع تبلیغات استفاده می شود . )
3 .تبلیغات یادآوری کننده: هنگامی که محصولی در منحنی عمر خود در مرحله بلوغ است و می خواهیم مصرف کننده راجع به محصول ما به طور مداوم فکر کند و مورد استفاده قرار دهد. موارد استفاده: یادآوری نیاز مشتریان به محصول در آینده، یادآوری موقع خرید محصول در زمان های خارج از فصل، حفظ یا تداوم ارتباط مشتری با محصول و شرکت. در تبلیغات پیامی که به مخاطب فرستاده می شود بسیار مهم است و این محتوا و پیام آگهی می باشد که منجر به برقراری ارتباطی موثر میان فرستنده پیام و گیرنده آن می شود. پس مطلوب است پیام تهیه شده، توجه ( Attention ) مخاطبین را جلب کند، در آنها دلبستگی ( Interest ) ایجاد نماید، میل و علاقه ( Desire ) آنان را تحریک کند و در نهایت منجر به عمل ( Action ) گردد. چهارچوبی که به آن مدل AIDA نیز می گویند. در عمل فقط تعداد معدودی از پیام ها هستند که مصرف کنندگان را از مرحله آگاهی به مرحله خرید هدایت می کنند. اما چهارچوب AIDA ویژگی های یک پیام خوب را بیان می دارد. هنگام تهیه که پیام، ارتباط گیرنده باید به سه مسئله زیر توجه کامل داشته باشد، چه بگوید؟ ( محتوای پیام )، نحوه بیان چگونه باشد؟ ( ساختار پیام )، و نحوه گویش با علامات و نشانه ها چگونه باشند؟ ( قالب پیام )
محتوا پیام : ارتباط گیرنده باید به دنبال جاذبه یا مطلبی باشد که پاسخ مورد انتظار او را به دنبال داشته باشد. حصول این هدف از طریق سه جاذبه مختلف ممکن است، یکی جاذبه های منطقی هستند که به دل بستگی های شخصی مخاطبین هدف مربوط می شوند. این گونه جاذبه ها نشان می دهند که کالا منافع و مزایای مورد انتظار را در بر دارند. پیام هایی که کیفیت، صرفه جویی، فایده و کاربرد کالا را نشان می دهند از جمله پیام هایی هستند که در آنها از دستاویزهای منطقی استفاده شده است. مورد دیگر جاذبه های عاطفی هستند که برای تحریک احساسات و عواطف در جهت مثبت یا منفی و با هدف تشویق به خرید مورد استفاده قرار میگیرد. این جاذبه ها شامل ترس، احساس گناه و شرمساری است. این جاذبه ها باعث می شوند مردم دست به کارهایی بزنند که انجام آنها لازم است، کارهایی چون مسواک زدن دندان ها یا خرید لاستیک نو برای اتومبیل، یا از کارهایی که نباید انجام شود اجتناب کنند مانند استعمال دخانیات، مصرف مشروبات الکلی و پرخوری. مثلا هنگامی که کرست در یکی از آگهی های تبلیغاتی خود، هنگام نشان دادن چند تاس با شماره های کرم خورده می گوید: دندان چیزی است که شما توان قمار کردن روی آن را ندارید. تقریبا به نحوی به جاذبه ترس از کرم خوردگی دندان توسل جسته است. برقرار کنندگان ارتباط از جاذبه های مثبتی همچون محبت، طنز، احساس غرور و شادی نیز استفاده می کنند و گاهی از هر دو جنبه احساس مثبت و منفی در یک پیام استفاده می کنند. جاذبه های اخلاقی بر تشخیص مخاطبین درباره درست یا غلط بودن چیزی تکیه می کنند. از دستاویزهای اخلاقی زمانی استفاده می شود که هدف وادار کردن مردم به حمایت و طرفداری از پاره ای از مسائل اجتماعی است. وظیفه فرستنده، رساندن پیام خود به گیرنده است.
مخاطبین هدف، ممکن است به یکی از دلایل زیر پیام مورد نظر فرستنده را دریافت نکنند.
توجه انتخابی: مردم روزانه با 1600 پیام بازرگانی بمباران می شوند که از این میان 80 %آن آگاهانه توجه می کنند و حدود 12 %آن تا اندازه ای در آنها واکنش ایجاد می کند. بنابراین علی رغم این آشفتگی تبلیغاتی برقرار کننده ارتباط، باید به گونه ای پیام خود را تنظیم و طراحی کنند که جلب توجه نماید.
تحریف انتخابی: مردم ممکن است پیام ها را به گونه ای تغییر دهند تا آنچه را که می خواهند بشنوند. گیرندگان عقاید خود را دارند که آنها را به سوی آنچه می خواهند بشنوند یا ببینند هدایت و رهبری می کند.
فراخوان انتخابی: در بلند مدت مردم فقط بخش کوچکی از پیام هایی را که دریافت کرده اند به خاطر می آورند.
تصمیمات پنجگانه اصلی در امور تبلیغات و آگهی ها
مدیران بازاریابی به هنگام تهیه یک برنامه تبلیغاتی باید همواره کار را با شناسایی و تعریف بازار هدف و انگیزش های خریدار آغاز کنند. آن گاه برای تهیه برنامه تبلیغاتی باید پنج تصمیم عمده اتخاذ کنند این تصمیم ها به 5M معروف هستند
1 .رسالت: هدف از تبلیغات چیست؟
2 .پول : چه مقدار پول می توان هزینه کرد؟
3 .پیام: چه پیامی فرستاده شود؟
4 .رسانه : از چه وسیله ارتباطی استفاده شود؟
5 . اندازه گیری : نتایج را چگونه می توان ارزیابی کرد؟
"وب مک، تعالی بخش برند شماست"